Στην Παλαιοανακτορική νεκρόπολη των Μαλίων, στην θέση Χρυσόλακκος βρέθηκε το 1930 το περίφημο χρυσό περίαπτο των Μαλίων.
Στο περίαπτο παριστάνονται δύο αντικριστά έντομα την στιγμή που πετούν, ενώ πάνω από τα κεφάλια τους βρίσκεται ένας χρυσός συρμάτινος κλωβός που περικλείει στο εσωτερικό του ένα χρυσό σφαιρίδιο.
Έχει ειπωθεί ότι τα έντομα είναι σφήκες ή μέλισσες που κρατούν ανάμεσα στα πόδια τους μια κηρήθρα.
Στα φτερά και στο κεντρί κρέμονται χρυσοί δίσκοι με κοκκιδωτή διακόσμηση. Οι μέλισσες εναποθέτουν μια σταγόνα μέλι στη κηρήθρα. Το χρυσό περίαπτο των Μαλίων χρονολογείται στην περίοδο 1800-1700 π.Χ.
Ο καλλιτέχνης χρησιμοποίησε ως μοντέλα για τα έντομα το Megascolia maculata και για τους τρεις κρεμαστούς δίσκους τους καρπούς του φυτού Καυκαλήθρα- Tordylium apulum.
Οι μέλισσες ως σύμβολο της Μητέρας Θεάς αντιπροσωπεύουν την αμοιβαία υποστήριξη και την γονιμότητα. Η μέλισσα είναι το σύμβολο της δραστηριότητας, της ομαδικής εργασίας, της επιμέλειας και της ευταξίας. Το μέλι χρησιμοποιείται συχνά στις μινωικές τελετές.
Σύμφωνα με τον Διόδωρο Σικελιώτη οι Κουρήτες ανακάλυψαν την μελισσοκομία. Έμαθαν να τριγούν τις μέλισσες και να φτιάχνουν κυψέλες. Οι Κουρήτες χτυπούσαν τις χάλκινες ασπίδες για να αναγκάσουν τα σμάρια μελισσών να καθίσουν στα δέντρα ώστε να τα συλλάβουν – μια αρχαία τεχνική με την ονομασία “ μελιττοπηχείν”. Η κόρη του βασιλιά της Κρήτης Μελισσέα, η νύμφη Μέλισσα πρόσφερε στο μικρό Δία μέλι, ενώ ο Μελισσέας ήταν ο πρώτος βασιλιάς που έκανε θυσίες στους Θεούς.
Στο Δικταίο Άντρο ζούσαν ιερές μέλισσες που πρόσφεραν το μέλι τους στο θείο βρέφος και δεν άφηναν κανένα να πλησιάσει το σπήλαιο. Ο Δίας αντάμειψε τις μέλισσες και τους χάρισε ωραίο χάλκινο χρώμα -χαλκοειδείς μέλισσες.
Ο μυθικός θάνατος του Γλαύκου – γιού του Μίνωα – με πνιγμό σε πιθάρι με μέλι και η ανάσταση του από τον μάντη Πολύιδο, αποδεικνύει την χρήση του μελιού ως ταριχευτικού υλικού σε προϊστορικές ταφικές συνήθειες.
Στην Κρήτη από την αρχαιότητα επιβίωσε η “κρητική μέλισσα” μικρού μεγέθους, που όταν φυσούσε δυνατός αέρας σήκωναν μικρές πέτρες στα πόδια τους για να εξουδετερώσουν το φύσημα του ανέμου. Ήταν πολύ ανθεκτικές και επιβίωναν στο δύσκολο ορεινό περιβάλλον της Κρήτης.
Στο ανάκτορο της Κνωσού βρέθηκαν κεραμικά αντικείμενα μελισσοκομίας σε μία από τις αποθήκες του – κυψέλες, καπνιστήρια, σφηκοπάγιδα. Στην αρχαία Ελεύθερνα στο νεκροταφείο της Ορθής Πέτρας βρέθηκε χρυσό κόσμημα που παρουσιάζει την θεά – μέλισσα με το σώμα και τα φτερά της που σε ανάστροφη θέση φέρει την μορφή κρίνου.