MIΝΩΙΚΑ ΡΥΤA

Το ρυτό είναι τελετουργικό αγγείο για χοές. Η λέξη ρυτό προέρχεται από το ρήμα ρειν ή ρέω. Τα ρυτά έχουν ανοιχτό στόμιο για την πλήρωση του αγγείου και οπή στον πυθμένα για την εκροή του υγρού (κρασί ή λάδι) προσφερόμενου στην θεότητα.
Τα Μινωικά ρυτά έχουν κωνικό σχήμα αλλά υπάρχουν και ζωόμορφα κυρίως με μορφή ταύρου, του ιερού ζώου της Μινωικής θρησκείας. Ταυροσχημα ρυτά την Εποχή του χαλκού προέρχονται κυρίως από την Κύπρο, αλλά είναι και πολύ διαδεδομένα στην Μινωική Κρήτη.
Σημαντικό έργο της Μινωικής λιθοτεχνίας αποτελεί το ταυρόσχημο ρυτό νεοανακτορικής περιόδου (1550-1500 π.Χ) που βρέθηκε στο Μικρό Ανάκτορο της Κνωσού. Στον τράχηλο του αγγείου υπάρχει το στόμιο πλήρωσης με το ιερό υγρό για την σπονδή, ενώ στο κάτω τμήμα του ρύγχους βρίσκεται η οπή εκροής. Στο ταυρόμορφο ρυτό πιθανόν τα κέρατα να ήταν ξύλινα επιχρυσωμένα, τα ένθετα μάτια από ορεία κρύσταλλο με έγχρωμη ίριδα και τα βλέφαρα από ίασπι. Το ρύγχος είναι από μάργαρο.
Το αγγείο χαρακτηρίζεται από φυσικότητα στις ανατομικές λεπτομέρειες, ενω αυθεντική είναι μόνο η αριστερή πλευρά του.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το ρυτό των αγωνισμάτων (νεοανακτορικής περιόδου 1550-1500 μ.Χ.) που βρέθηκε στην έπαυλη της Αγίας Τριάδας στο Ηράκλειο Κρήτης. Το αγγείο είναι κατασκευασμένο από στεατίτη, καλυμμενο με χρυσή επένδυση και βρέθηκαν από αυτό δέκα κομμάτια. Το αγγείο είναι διακοσμημένο με ανάγλυφες παραστάσεις αγωνισμάτων που έχουν κατανεμηθεί σε τέσσερις ζώνες. Στην πρώτη, τρίτη και τέταρτη ζώνη απεικονίζονται σκηνές παγκρατίου με συνολικά δώδεκα πυγμάχους, ενώ στην δεύτερη ζώνη έχουμε σκηνή από ταυροκαθάψια  όπου ένας από τους αθλητές έχει πληγωθεί από τα κέρατα του ταύρου.  Οι πυγμάχοι φορούν περικεφαλαία, δερμάτινα γάντια στα χέρια και γκέτες  στα πόδια. Ο νικητής  γέρνει ελαφρά προς τα μπρος το σώμα του, ενώ ο ηττημένος πυγμάχος προσπαθεί να αποφύγει τα χτυπήματα. Το αγγείο αυτό αποτελεί σημαντικό τεκμήριο για την αθλητική δραστηριότητα στην μινωική Κρήτη.
Στην βασιλική έπαυλη της Αγίας Τριάδας βρέθηκε επίσης το “ρυτό των θεριστών”, νεοανακτορικής περιόδου. (1550-1500 π.Χ) φτιαγμένο από μαλακό μαύρο στεατίτη . Το αγγείο αποτελούνταν από τρία τμήματα από  τα οποία σώζεται το ανώτερο μέρος. Η παράσταση στην επιφάνεια του ρυτού απεικονίζει σε χαμηλό ανάγλυφο μία πομπή ανδρών που κρατούν στους ώμους τους γεωργικά θεριστικά εργαλεία και γυρίζουν από το χωράφι. Βαδίζουν με συγχρονισμένο βηματισμό και μερικοί με ανοιχτό το στόμα τραγουδάνε. Όλοι οι άντρες κοιτούν προς τα δεξιά, εκτός από έναν, ο οποίος γυρίζει το κεφάλι του προς τα πίσω, κοιτάζοντας τον άλλο που έχει χάσει το βήμα του και γελώντας περιπαιχτικά. Ένας άλλος άντρας φέρει σείστρο, αιγυπτιακό μουσικό όργανο  και τραγουδα κρατώντας το ρυθμό. Ο επικεφαλής της πομπής που είναι ο γηραιότερος, φέρει φολιδωτό χιτώνα με κρόσσια και κρατάει στο δεξί του χέρι ανασηκωμένο ραβδί. Η συνολική σκηνή αποδίδεται φυσιοκρατικά και με έντονη ρεαλιστικότητα.